Հեղինակ – Հակոբ Մանանդյան
Հրատարակչություն – Հայպետհրատ
Հրատարակչության թիվ – 1960
Լեզու –
Հանգուցյալ ակադեմիկոս Հակոբ Մանանդյանի «Հայ ժողովրդի պատմության» ներկա հատորը ընդգրկում է հեղինակի անտիպ նյութերը և տպագրված այն աշխատությունները, որոնք վերաբերում են հայ ժողովրդի պատմական անցյալին, սկսած մարզպանության հաստատումից Հայաստանում [428 թ.] մինչև Բագրատունյաց թագավորության անկումը։
Հեղինակ – Վ. Պարսամյան
Հրատարակչություն – Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն
Հրատարակչության թիվ – 1958
Լեզու –
IX դարի երկրորդ կեսին Մերձավոր Արևելքում իշխող քաղաքական ուժերի փոխհարաբերություններում կատարվեցին զգալի փոփոխութ յուններ որոնք լուրջ նշանակություն ունեցան հայ ժողովրդի քաղաքական կյանքի հետագա զարգացման համար։ Այդ փոփոխություններից մեկը երբեմնի հզոր Արաբական խալիֆաթի թուլացումն էր։
Հեղինակ – Աշոտ Աբրահամյան
Հրատարակչություն – Հայպետհրատ
Հրատարակչության թիվ – 1959
Լեզու –
«Մատենադարանի ձեռագիր գանձերը» խորագրով ներկա աշխատության մեջ խոսվում է Հայկ. ՍՍՌ Պետական Մատենադարանում պահվող հին և միջնադարյան կարևորագույն այն ստեղծագործությունների մասին, որոնք համաշխարհային արժեք ներկայացնող ունիկումներ են:
Հեղինակ – Բ. Չուգասզեան
Հրատարակչություն – YKP
Հրատարակչության թիվ – 1984
Լեզու –
14-րդ դարի հայ միջնադարեան արուեստի ամենանշանաւոր, ինքնատիպ դէմքերից է Աւագ Ծաղկողը: 13-14-րդ դդ. Արեւելեան Հայաստանում կազմակերպուած բարձր տիպի դպրոցները, կից նկարչական արուեստանոցներով անջնջելի հետք թողեցին հայոց մշակոյթի պատմութեան մէջ: Նման տիպի դպրոցներից մէկում՝ Գլաչորի համալսարանում խոշոր մանկավարժ ու գիտնական Եսայի Նմեցու մօտ իր կրթությունը ստացավ Աւագ Ծաղկողը: Թէ ո՞րտեղ եւ ե՞րբ է ծնուել նա յայտնի չէ: Աւագը պատկանում էր ուշ միջնադարում այնքան տարածուած աստանդական արուեստագէտների այն շարքին, որոնք շրջագայելով իւրացնում էին տարբեր արուեստների լաւագոյն նուաճումները ո ւիրենց անժխտելի մեծ անհատականութեան շնորհիւ ստեղծագործաբար վերամշակում դրանք:
Հեղինակ – Վահան Մալէզեան (Մալեզյան)
Հրատարակչություն – Անհայտ
Հրատարակչության թիվ – 1950
Լեզու –
Գրեթէ տղայ էի, հազիւ 17 տարեկան: Տարտամ յիշողութեանցս մէջ առաջին տպաւորութիւնս մատ թարմ եւ ջինջ մնացած է տակաւին: 1888ի Հոկտեմբերի սկիզբները, Լեւոն Մազերօֆ անդամ Ռուսիսոյ Պետական Խորհուրդի, Կ. Պոլսի ռուսական դեսպանատան մեծ սրահին մէջ կը ցուցադրէր իր մեծահռչակ մօրեղբօր, Այվազովսքիի 24 ծովանկարները:
